Tο έργο «ECoNNECT» (‘European Collaboration Network for Nature Education and Citizenship Training’ – ‘Ευρωπαϊκό Δίκτυο Συνεργασίας για την Εκπαίδευση στη Φύση και την Εκπαίδευση του Πολίτη’) υποστηρίζεται από το πρόγραμμα Erasmus+ της ΕΕ για περίοδο τριών ετών, με έναρξη τον Σεπτέμβριο του 2022. Στο έργο συμμετέχουν εταίροι από τρεις ευρωπαϊκές χώρες, τη Γαλλία, το Βέλγιο και την Ελλάδα. Στόχος του έργου είναι η ανάπτυξη ενός καινοτόμου προγράμματος κατάρτισης πάνω στην εκπαίδευση στη φύση.

Κοινό – στόχος

Απευθύνεται σε φορείς και άτομα που δραστηριοποιούνται στον τομέα της εκπαίδευσης στη φύση (εκπαιδευτικούς, εμψυχωτές, μέλη περιβαλλοντικών οργανώσεων, εργαζόμενους σε δομές οικοτουρισμού και υπαίθριων δραστηριοτήτων..) και σε εκπαιδευόμενους (φοιτητές σε κλάδους που σχετίζονται με το περιβάλλον και την εκπαίδευση) και στόχο έχει να απαντήσει στις ανάγκες τους για κατάρτιση. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα που δημιουργήθηκε από το έργο ECoNNECT αναπτύχθηκε με την ενεργό συμμετοχή εκπαιδευτικών εθελοντών από το χώρο αυτό.

Βασικές αρχές

Για μας, ομάδα του έργου ECoNNECT, η εκπαίδευση στη φύση αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της Περιβαλλοντικής Εκπαίδευσης και η ιδιαιτερότητα της είναι ότι δίνει έμφαση στις εμπειρίες μέσα στη φύση. Είναι μια εκπαίδευση που βασίζεται στην προσωπική εμπειρία (το βίωμα, την παρατήρηση) ενώ συγχρόνως χρησιμοποιεί πολλαπλές και συμπληρωματικές προσεγγίσεις (το φυσικό περιβάλλον προσεγγίζεται μέσα από τις αισθήσεις, τα συναισθήματα, την απόκτηση γνώσεων, κ.λπ.).

Η εκπαίδευση στη φύση έχει σαν στόχο να συνεισφέρει στην επανασύνδεση με τη φύση, στην αποκατάσταση, την τόνωση και την ενίσχυση μιας βαθιάς και υγιούς σχέσης του ατόμου με τη φύση, σχέσης σεβασμού των φυσικών ισορροπιών.

Θεωρούμε ότι η εκπαίδευση στη φύση, όπως και η περιβαλλοντική εκπαίδευση στο σύνολό της, είναι παράλληλα ‘εκπαίδευση του πολίτη’ που δίνει έμφαση στην οικολογική πολιτότητα και την κοινωνική δικαιοσύνη.

Δράσεις

1. Καταγραφή εκπαιδευτικού υλικού

Η πρώτη φάση του έργου ξεκίνησε με την καταγραφή του εκπαιδευτικού υλικού που υπάρχει για την εκπαίδευση στη φύση και το οποίο έχει δημιουργηθεί και χρησιμοποιείται σε κάθε μια από τις τρεις χώρες. Επιλεγμένα εκπαιδευτικά εργαλεία (μέθοδοι, εκπαιδευτικά πακέτα, παιχνίδια, βίντεο,…) αποτελούν τον κοινό κορμό έμπνευσης για τη δημιουργία του προγράμματος κατάρτισης.

2. Πρώτο σεμινάριο κατάρτισης / συμμετοχικής ανάπτυξης του προγράμματος επιμόρφωσης

Τον Νοέμβριο 2023 (13-17 Νοεμβρίου) πραγματοποιήθηκε στη Γαλλία το πρώτο σεμινάριο του έργου, με 30 συμμετέχοντες (10 από κάθε χώρα). Οι συμμετέχοντες, κάτω από τον συντονισμό της παιδαγωγικής ομάδας του έργου, ασχολήθηκαν με την πρώτη φάση της δημιουργίας του προγράμματος επιμόρφωσης στην εκπαίδευση στη φύση, επιλέγοντας καλές πρακτικές και συνδυάζοντας εκπαιδευτικό υλικό, εργαλεία και μεθόδους από τις τρεις χώρες.

Το πρόγραμμα κατάρτισης αποτελείται από έναν κοινό πυρήνα δομημένο σε «κεφάλαια» (ενότητες) που θα περιλαμβάνουν μια σειρά εκπαιδευτικών πόρων (κείμενα, οπτικοακουστικό υλικό) για εκπαιδευτικές δραστηριότητες στη φύση, για μεθοδολογία, βασικές έννοιες, ‘καλές πρακτικές’, κλπ. Συγχρόνως περιλαμβάνει ιδιαίτερα κεφάλαια που μπορούν να προσαρμοστούν στα συστήματα κατάρτισης και στις θεσμικές και κοινωνικοοικονομικές ιδιαιτερότητες των χωρών που συμμετέχουν.

3. Εφαρμογή – αξιολόγηση

Μετά το τέλος του πρώτου σεμιναρίου και μέχρι τον Οκτώβριο του 2024, οι συμμετέχοντες εθελοντές, γυρνώντας στη χώρα τους, πειραματίστηκαν και αξιολόγησαν κάποια από τα εκπαιδευτικά εργαλεία που αναπτύχθηκαν από κοινού. Οι εθελοντές από τις τρεις χώρες βρίσκονται σε επικοινωνία μεταξύ τους, ανταλλάσσοντας προβληματισμούς και ιδέες.

4. Δεύτερο σεμινάριο κατάρτισης / συμμετοχικής ανάπτυξης του προγράμματος επιμόρφωσης

Στο δεύτερο σεμινάριο, που έγινε τον Νοέμβριο 2024 στο Βέλγιο, πήραν μέρος οι ίδιοι συμμετέχοντες, όπου αντάλλαξαν εμπειρίες για τα αποτελέσματα της αξιολόγησης του εκπαιδευτικού υλικού και ασχολήθηκαν με την προσαρμογή, τη βελτίωση και την ολοκλήρωση του μαθήματος κατάρτισης.

Στη συνέχεια, το τελικό προϊόν, το ‘πακέτο κατάρτισης’, σε δύο γλώσσες (γαλλικά, ελληνικά) ενσωματώθηκε στην διαδικτυακή πύλη του έργου και είναι ελεύθερο προς χρήση διαδικτυακά με δωρεάν πρόσβαση, από εκπαιδευτικούς και όλους όσους δραστηριοποιούνται στο χώρο αυτό.

Η συμμετοχική διαδικασία δημιουργίας του εκπαιδευτικού υλικού, αποτέλεσε μια μορφή επιμόρφωσης για τους συμμετέχοντες, μέσα από την ανταλλαγή εμπειριών, πρακτικών, εργαλείων και μεθόδων. Το έργο στο σύνολό του έχει συνεισφέρει συγχρόνως, στη δημιουργία ενός ευρωπαϊκού δικτύου εκπαιδευτών και εκπαιδευτών γύρω από την εκπαίδευση στη φύση, συμβάλλοντας στη θεσμική αναγνώριση σε ευρωπαϊκό επίπεδο.

Συντονιστής του έργου είναι το ‘Γαλλικό δίκτυο για τη φύση και την περιβαλλοντική εκπαίδευση’, (Réseau français d’éducation à la nature et à l’environnement – ‘FRENE’ – πρώην Réseau Ecole et Nature) https://frene.org/

Εταίροι του έργου:

• ‘Δίκτυο Idée – Δίκτυο Πληροφόρησης και Διάδοσης για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση’ (Βέλγιο) – ‘Réseau Idée – Réseau Information et Diffusion en Education à l’Environnement’) https://www.reseau-idee.be/
• ‘Ινστιτούτο Οικοπαιδαγωγικής Βελγίου’ (‘écotopie’ Institut d’Eco-Pédagogie en Belgique) https://institut-eco-pedagogie.be/spip/index.php
• ‘Πόλις – Διεθνές Δίκτυο για την Περιβαλλοντική Εκπαίδευση’ (Ελλάδα) – Email: polis@otenet.gr / Web: https://polis-inee.org/